Spółka komandytowa – koszty rejestracji, prowadzenia, likwidacji.

Autor: Beata Małyszko

Spośród występujących w polskim systemie prawnym spółek osobowych na szczególną uwagę zasługuje spółka komandytowa. Artykuł 102 k.s.h. definiuje spółkę komandytową jako spółkę osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Inaczej mówiąc, w spółce komandytowej komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, natomiast komandytariusz wyłącznie do wysokości sumy komandytowej (odpowiedzialność ograniczona).

Do 31.12.2013 r. wszystkie spółki osobowe w Polsce nie były opodatkowane podatkiem dochodowym. Od 01.01.2014 r. wyjątkiem od tej zasady jest spółka komandytowo-akcyjna, która opodatkowana jest podatkiem od osób prawnych – CIT. Spółka komandytowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego, podatnikami są wyłącznie wspólnicy spółki i to oni zapłacą podatek. Nie ma zatem konieczności podwójnego opodatkowania dochodów, tak jak przy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W celu utworzenia spółki komandytowej, która ma funkcjonować w obrocie gospodarczym w Polsce należy ją zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Spółka komandytowa nie jest osobą prawną, ale uzyskuje podmiotowość prawną z chwilą wpisu do rejestru.  Niezbędnym elementem dla zarejestrowania spółki komandytowej jest umowa spółki komandytowej. Umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. 

Do kosztów założenia spółki komandytowej należy zatem zaliczyć:

1. Akt notarialny – ok. 1.000 zł brutto (kwota ta może ulec zmianie w zależności od wysokości wkładów wspólników, w kwotę tę wchodzi także podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5%),
2. Wzory podpisów z podpisem poświadczonym notarialnie – ok. 30 zł brutto za jeden podpis,
3. Opłata rejestracyjna w Krajowym Rejestrze Sądowym – 500 zł brutto,
4. Opłata za ogłoszenie w MSiG – 100 zł brutto.

W sumie koszt rejestracji spółki komandytowej wynosić będzie ok. 1700 zł, do czego doliczyć należy koszt obsługi prawnej.

Spółka komandytowa jest bardziej sformalizowanym typem spółki aniżeli spółki jawna, czy partnerska. W spółce komandytowej niezbędne są coroczne sprawozdania finansowe. Do spółki komandytowej zastosowanie znajduje ustawa o rachunkowości, która wprowadza liczne wymogi wobec prowadzonej księgowości spółki. Spółka komandytowa generuje zatem dodatkowy koszt obsługi księgowej. Ponadto, tak jak i inne spółki, spółka komandytowa musi posiadać siedzibę. Wiąże się to z koniecznością najmu powierzchni dla celów spółki. Inne koszty prowadzenia spraw mogą powstawać w miarę rozwoju spółki, zatrudniania pracowników i innych czynności podejmowanych przez spółkę.

W celu zlikwidowania spółki komandytowej należy podjąć szereg czynności wymaganych przez prawo. Między innymi należy podjąć uchwałę o rozwiązaniu spółki komandytowej w formie aktu notarialnego, złożyć wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis otwarcia likwidacji oraz złożyć wniosek o wykreślenie spółki z Krajowego Rejestru Sądowego. Koszt podjęcia wspomnianych czynności to ok. 1700 zł. Do tej kwoty należy doliczyć koszt obsługi prawnej, koszt zamknięcia rachunków bankowych oraz sporządzenia bilansu otwarcia i zakończenia likwidacji oraz sprawozdania finansowego.

Spółka komandytowa zasilana jest przy jej tworzeniu przez wspólników za pomocą wkładów pieniężnych, bądź niepieniężnych (np. udziałów w spółce z o.o.). Spółka komandytowa może być podmiotem praw i obowiązków. Oznacza to, że spółka może np. udzielać pożyczek, kupować nieruchomości. Inaczej mówiąc, spółka posiada swój majątek, którym może w zakresie prowadzonej działalności dysponować.

W celu zlikwidowania spółki komandytowej należy, oprócz złożenia wniosku o wykreślenie wraz z innymi wymaganymi dokumentami do Krajowego Rejestru Sądowego, należy zadbać o to, by spółka w chwili jej wykreślenia nie miała zobowiązań. Inaczej mówiąc, bilans spółki nie może wykazywać finansowych zaległości spółki. W sytuacji gdy zobowiązania spółki zostały uregulowane, a spółka wciąż wyposażona jest w określony majątek, wspólnikom spółki wypłaca się zwrot wniesionego przy rejestracji wkładu. Zwrot wkładu może nastąpić w formie pieniężnej lub niepieniężnej.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b ustawy o PIT nie jest opodatkowane otrzymanie innych niż środki pieniężne składników majątku. Przez składnik majątku należy rozumieć mienie uprzednio należące do spółki (np. wniesione wkłady). W interpretacji indywidualnej z dnia 29 lipca 2013 r. (sygn. IPTPB1/415-312-13-4/MAP) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, że jeżeli podatnik w toku likwidacji spółki osobowej dostanie inne niż środki pieniężne składniki majątku (np. wierzytelność) nie osiągnie przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT na dzień ich otrzymania. Przychód powstanie dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Tym samym, w ramach zwrotu wniesionego wkładu, wspólnik, który otrzyma niepieniężną wartość w postaci np. wierzytelności, nie ma obowiązku odprowadzania od tego podatku PIT. Daniną, którą trzeba będzie bezwzględnie odprowadzić do Skarbu Państwa jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Podatek ten przy przeniesieniu praw majątkowych wynosi 1%. 

Podsumowując, spółka komandytowa, jako podmiot nieopodatkowany podatkiem dochodowym, umożliwia dokonanie licznych optymalizacji podatkowych. Jedną z korzyści prowadzenia działalności w tej formie jest takie uregulowanie podatkowe, że przy likwidacji takiej spółki, wspólnicy mają możliwość dokonania optymalizacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Zwrot wkładu w postaci niepieniężnej nie podlega bowiem opodatkowaniu.