Autor: Jakub Czerwoniuk
Aby móc zostać kierowcą każdej
kategorii pojazdów, konieczne jest zdanie egzaminu państwowego, do którego
można podejść po odbyciu kursu. Teoretycznie przed rozpoczęciem kursu należy
przejść badania lekarskie, których celem jest ustalenie, czy dana osoba może
zostać kierowcą. W praktyce instruktorzy jazdy często kierują kursanta na
badania dopiero w trakcie kursu, dlatego warto wiedzieć jakie schorzenia
dyskwalifikują kandydata na kierowcę. Z uwagi na bezpieczeństwo ogółu
dopuszczenie do ruchu kierowcy jest bardzo istotne, dlatego w tym zakresie
przewidziano szczegółowe regulacje, które odnajdziemy w rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających
się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz.U. 2014 poz. 949 ze zm.,
dalej: rozporządzenie).
Rozporządzenie określa m.in.
szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania badania lekarskiego, zakres badań
lekarskich, wzory stosowanych dokumentów i wzór pieczątki uprawnionego lekarza
oraz wysokość opłaty za badanie lekarskie. Co istotne, badanie lekarskie
przeprowadza się po sprawdzeniu tożsamości osoby badanej i złożeniu przez tą
osobę oświadczenia dotyczącego stanu zdrowia, o którym mowa w art. 78 ustawy o
kierujących pojazdami (tj.
Dz.U. z 2015 r. poz. 155 ze zm., dalej: ustawa). W ramach badania lekarskiego
lekarz dokonuje oceny stanu zdrowia osoby badanej w celu stwierdzenia istnienia
lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, w zakresie: narządu
wzroku, narządu słuchu i równowagi, układu ruchu, układu sercowo-naczyniowego i
układu oddechowego, układu nerwowego, w tym padaczki, czynności nerek,
cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu glikemii, stanu
psychicznego, objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego
nadużywanie, objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających
podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie, stosowania produktów leczniczych
mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami oraz innych poważnych
zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie w sytuacji kierowania
pojazdami. Pomimo powyższego, rozporządzenie składa się jedynie z 15 paragrafów
zawartych na 3 stronach, jednak jego istota znajduje się w licznych
załącznikach, w których ustawodawca zawarł szczególne warunki badania
lekarskiego w podziale na badania konkretnych narządów. Analizując załączniki
należy wskazać, że co prawda nazywają się one „warunki badania lekarskiego”,
a w rzeczywistości wskazują warunki jakie w zakresie danego narządu
musi spełniać kandydat na kierowcę, aby mógł z pozytywnym skutkiem przejść
badanie lekarskie. Z tego też powodu warto przed rozpoczęciem kursu zapoznać
się z zawartymi w rozporządzeniu i załącznikach regulacjami, aby nie przeżyć
później zawodu.
Ze względu na przeprowadzoną nowelizację, szczególną uwagę należy zwrócić
na badania dotyczące narządu wzroku, bowiem zmysł ten wydaje się podstawowym narzędziem
wykorzystywanym przy kierowaniu pojazdem. Analizując wytyczne, należy w
pierwszej kolejności wskazać, czym jest widzenie stereoskopowe, które warunkuje
możliwość uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami. Według definicji zwartej
w słowniku języka polskiego widzenie stereoskopowe to widzenie głębi
przestrzeni, polegające na postrzeganiu trójwymiarowości przedmiotów i ich
przestrzennego rozmieszczenia (źródło: sjp.pwn.pl). Do dnia wejścia w życie
nowelizacji tj. 31 grudnia 2015 r. osoby ubiegające się o prawo jazdy na
kategorię A1, A2 i A (motocykle) musiały charakteryzować się w pełni
prawidłowym widzeniem stereoskopowym, natomiast u osób zdających na kategorię AM, B1, B, B+E mogła występować jednooczność pod
pewnymi wskazanymi warunkami. Wymagania zdrowotne w zakresie widzenia
stereoskopowego dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami
kategorii A1, A2, A zostały zredukowane na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia
z 23 grudnia 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań lekarskich
osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U.
poz. 2247, dalej: rozporządzenie zmieniające). Nowelizacja ta zrównała
wymagania w zakresie widzenia stereoskopowego dla osób ubiegających się o
uprawnienia do kierowania motocyklami, jak i dla wszystkich pozostałych ww.
kategorii pojazdów. Wobec powyższego zmiana ta jest korzystna dla fanów
motocykli, którzy z uwagi na jednooczność nie mogli jak dotąd realizować swojej
pasji. Warto
podkreślić, że w rozporządzeniu zmieniającym zawarto przepis przejściowy,
zgodnie z którym dotychczas wydane orzeczenia lekarskie zachowują ważność przez
okres, na jaki zostały wydane.
Podsumowując powyższe należy
wskazać, że nowelizacja ta umożliwia zdobycie uprawnień do kierowania
motocyklami większej ilości obywateli, co w kontekście ostatnich zaostrzeń kar
związanych z wykroczeniami i przestępstwami drogowymi zdaje się być niekonsekwentne.
Można odnieść wrażenie, że ustawodawca stara się zapewnić więcej bezpieczeństwa
w ruchu drogowym, jednocześnie dopuszczając do niego kierowców o gorszym
widzeniu warunkującym m.in. właśnie owe bezpieczeństwo na drodze.